ชีวิต และ ความตาย

บทที่ 8

หลักการช่วยเหลือ ดูแล ผู้สูญเสีย เชิงพุทธ

จำนวนสื่อการเรียนรู้ด้วยตนเอง       
: 5  สื่อ/กิจกรรม

ระยะเวลา
: 4  ชั่วโมง  (ต่อ 1-2 สัปดาห์)

ตัวอย่างเนื้อหา              
: ความสำคัญของการเยียวยาผู้สูญเสีย
: ความเศร้าโศก : ความทุกข์พื้นฐาน 
: หลักการ, หลักธรรม, กรรมฐาน ในการเยียวยา 
: ผู้สูญเสีย แบบองค์รวมเชิงพุทธ 
: แนวทางในเชิงปฏิบัติ, กรณีศึกษา (ญาติผู้เสียชีวิต, สึนามิ, มหาอุทกภัย) 
: ข้อควรระวังในการเยียวยาผู้สูญเสีย 
: งานเยียวยาผู้สูญเสียในสังคมไทย 


การศึกษาเกี่ยวกับชีวิตและความตายมิได้จำกัดเพียงการใช้ชีวิตและการสิ้นชีวิตของปัจเจกบุคคลเท่านั้น เพราะการเสื่อมถอยและสูญสิ้นชีวิตหนึ่งย่อมเป็นการสูญเสียและส่งผลต่อหลายชีวิตที่ชิดใกล้อย่างมีนัยสำคัญยิ่ง

ในหลายกรณี การสิ้นชีวิตของบุคคลอันเป็นที่รักอาจก่อให้เกิดความเสียใจ และความวิตกกังวลยิ่งไปกว่าการตายของตนเอง  อีกประการหนึ่ง ตนเองเมื่อตายก็ไม่อยู่ในฐานะที่จะต้องคิด ต้องดำเนินการใดๆ เกี่ยวกับชีวิตของตนนั้นต่อไปอีก แต่ผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่กลับต้องเผชิญกับความโศกเศร้า ความทรงจำทั้งในทางดีและร้ายซึ่งวนเวียนในจิตใจ รวมทั้งปัญหาในชีวิต และสังคมรอบข้างที่ตามมาอีกมากมาย อย่างอ้างว้างลำพัง ...

(จากบทนำ ของวิทยานิพนธ์เรื่อง ผลของกิจกรรมเชิงพุทธที่เน้นธรรมะเรื่องหลักกรรมและชีวิตหลังความตาย  ต่อความเศร้าโศก ของผู้เคยสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก)

สื่อการเรียนรู้

Mobirise

อ่าน หนังสือเรื่องจะสุขแท้ต้องเป็นไท : ต้องสุขเองได้ จึงจะช่วยโลกให้เป็นสุข

หัวข้อ "จะนึกถึงคนตาย หรือนึกถึงความตายก็ต้องทำใจให้ถูก"

1 หน้า

ในการระลึกถึงคนตายนั้น ถ้าระลึกไม่ถูกต้องก็ทำให้เกิดแต่เพียงความเศร้าโศกเสียใจ แต่ถ้าระลึกถูกต้อง พอระลึกถึงแล้วก็โยงต่อไปหาธรรมด้วย คือระลึกแล้วจิตไม่ตัน ถ้าระลึกถึงคนตายแล้วมัวแต่ระลึกถึงตัวท่าน แล้วเกิดความเศร้าโศกเสียใจ จิตก็ตันไม่มีทางออก แต่พอโยงไปหาธรรม ก็ระลึกถึงความดีของท่าน ระลึกถึงคุณของท่าน นึกถึงสิ่งที่ท่านได้ทำไว้ และสิ่งที่ท่านได้สั่งสอนไว้ จิตก็มีทางออก เห็นทางที่จะไป และเกิดผลเป็นประโยชน์ อันนี้ก็เป็นเรื่องของการระลึกถึงคนตาย แต่ดังที่กล่าวแล้วอีกสิ่งหนึ่งก็คือ การะลึกถึงคนตายนั้นจะโยงไปหาการระลึกถึงความตายต่อไป

Mobirise

ฟังธรรมบรรยาย ทบทวนหลักธรรมเกี่ยวกับ กรรม และชีวิตหลังความตาย

90 นาที

- ธรรมบรรยาย เรื่อง หากย้อนเวลาไม่ได้ รู้กรรม ทำใจคลายโศก  โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร   (37.11 นาที)
- ธรรมบรรยาย เรือง 31 ภพภูมิ ในสังสารวัฏฏ์    โดยพระภาวนาเขมคุณ    (51.09 นาที)

Mobirise

ศึกษาจากการบรรยายเรื่อง "การเยียวยาความเศร้าโศก แบบองค์รวมเชิงพุทธ"  
(บรรยายในชั่วโมงเรียน)

60 นาที

- มูลเหตุของความเศร้าโศก
- เป้าหมายของการเยียวยาความเศร้าโศก
- แนวทางการเยียวยาความเศร้าโศก
- กรณีศึกษา
(คลิกเพื่อดาวน์โหลด เอกสารประกอบการบรรยาย)

Mobirise

กรณีศึกษา 

ภาวนา for love เยียวยาความเศร้าโศก แนวพุทธ สู่ชุมชนกรุณา
ภาวนา for love เป็นชื่อเล่นของ “โครงการอบรมภาวนาแด่ผู้สูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก” ถือกำเนิดเมื่อปี พ.ศ. 2553 จากการพัฒนารูปแบบกิจกรรมการเยียวยาความโศกเศร้าของผู้สูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาโทเรื่อง “ผลของกิจกรรมเชิงพุทธที่เน้นธรรมะเรื่องหลักกรรมและชีวิตหลังความตาย ต่อความเศร้าโศกของผู้เคยสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก” ... ​(อ่านต่อ)

การจัดการศูนย์พักพิงผู้ประสบภัยน้ำท่วม มจร.  (ดูคลิป  1  |  2  )
... เมื่อเปิดเป็นศูนย์พักพิง จึงมีการรวมตัวกันเป็นคณะทำงาน ประชุมระดมสมองกัน ...  ทำให้เกิดรูปแบบการดำเนินงานที่เรียกว่า “มจร.โมเดล” โดยใช้หลักไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา) ดูแลทั้งสุขภาพกาย จิตใจ และปัญญา เพื่อให้ผู้ได้รับความเดือดร้อนได้ผ่อนคลายใจ  ได้ใช้ศักยภาพของตนเองเพื่อคลี่คลายปัญหาและช่วยเหลือผู้อื่น และมีความผูกพันกันในครอบครัวและเพื่อนร่วมทุกข์  แม้ว่าภาวะวิกฤติจะผ่านพ้นไปแล้ว แต่เครือข่ายทางใจระหว่างผู้ได้รับความเดือดร้อนด้วยกันยังคงอยู่ เพื่อเป้าหมายหลักคือ ให้ผู้ได้รับความเดือดร้อนมีความเข้มแข็ง มีความพร้อมทางจิตใจ ได้เติบโต (growth) และดำเนินชีวิตแบบพอเพียงและพึ่งพาตนเองได้ ”....  (อ่านต่อ) 




ตัวอย่าง แนวทางการสร้างสุขภาวะองค์รวมเชิงพุทธ เกี่ยวกับการสูญเสีย

Mobirise

การพัฒนาพฤติกรรม ความสัมพันธ์ ทักษะสังคม 

- ธรรมนิพนธ์ เรื่อง "การบำเพ็ญกุศลเพื่อรำลึกถึงผู้ล่วงลับไปแล้ว" โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
- ธรรมนิพนธ์ เรื่อง "เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับพิธีศพ"  โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
- ธรรมนิพนธ์ เรื่อง "ทำบุญงานศพทำไม?" โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
- 10 วิธี ร่วมพิธีศพและงานรำลึก ในวันที่ทุกคนต้องห่างไกลกัน (https://peacefuldeath.co)

Mobirise

การพัฒนาจิตใจ การจัดการอารมณ์ การสร้างความสุขที่มีคุณภาพ

- บทความ เรื่อง "ทำใจรับการจากลา" โดย ดร.นิปัทม์ พิชญโยธิน
- ธรรมบรรยาย เรื่อง  ทำบุญให้คุณพ่อ  (36 นาที)  โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)
- ธรรมบรรยาย เรื่อง  ฉลาดทำบุญ  (48 นาที)  โดยพระไพศาล วิสาโล

Mobirise

การพัฒนาปัญญา ความรู้ ความเข้าใจ ทัศนคติที่สร้างสรรค์

-  ธรรมนิพนธ์ เรื่อง "จะนึกถึงคนตาย หรือนึกถึงความตายก็ต้องทำใจให้ถูก" โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ 
-  ธรรมบรรยาย เรื่อง  หากย้อนเวลาไม่ได้ รู้กรรม ทำใจคลายโศก  (37.11 นาที)   โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร
-  ตอบปัญหาธรรมะ เรื่อง กรรม, ชาตินี้ชาติหน้า, อโหสิกรรม, แก้ความกังวลใจ (34 นาที)  โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร
-  ธรรมบรรยาย เรือง  31 ภพภูมิ ในสังสารวัฏฏ์    (51.09 นาที)  โดยพระภาวนาเขมคุณ 
-  ตอบปัญหาธรรมะ เรื่อง วางใจอย่างไรจากความผูกพัน คิดถึงซ้ำๆ / การอุทิศบุญ (14 นาที) โดยพระปิยะลักษณ์​ ปญฺญาวโร

กิจกรรมการเรียนรู้

Mobirise

Online workshop

-  ปุจฉา - วิสัชนา
- สุดท้ายก็จากลา... อุทิศมหากุศล

Mobirise

Training program

(ไม่มี)


แบบฝึกหัด

1

คำถาม พื้นฐาน

1.1  ความเศร้าโศกคืออะไร?  อะไรคือสาเหตุของความเศร้าโศก?
1.2  เป้าหมายของการเยียวยาความเศร้าโศกคืออะไร? 

2

คำถาม ประยุกต์

2.1  ความรักเป็นเหตุให้เศร้าโศก ใช่หรือไม่?  รักอย่างไรจึงจะไม่ทุกข์เมื่อสูญเสีย พลัดพราก?
2.2  สิ่งที่ผู้สูญเสีย สามารถกระทำได้เพื่อผู้ล่วงลับ ตามหลักพุทธศาสนาเถรวาท มีอะไรบ้าง?

3

แบบฝึกหัด ชวนสังเกต

3.1  ท่านมีแนวทางในการดำเนินชีวิตที่เหลืออยู่อย่างไร เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการสูญเสียครั้งต่อไป ที่อาจเกิดขึ้นในชีวิต?
3.2  ท่านมีแนวทางในการดำเนินชีวิตที่เหลืออยู่อย่างไร เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับผู้ที่อยู่รอบตัวของท่าน มิให้เขาต้องเสียใจ เศร้าโศกมากนัก ในวันที่ท่านจากพวกเขาไป?

หากผู้เรียนที่ลงทะเบียนในรายวิชา 306102 "ชีวิตและความตาย ในพระพุทธศาสนา"
ต้องการจะส่งแบบฝึกหัด หรือหารือ กับคณะพระวิทยากร ในเนื้อหาของสัปดาห์ที่กำหนด
สามารถกดปุ่ม "ส่งแบบฝึกหัด"  เพื่อกรอกข้อมูลผ่านระบบ Google form

Made with Mobirise - Click for more